Ngay từ đầu, Thánh Đường Latêranô được dâng kính Đấng Cứu Thế, với tước hiệu Vương Cung Thánh đường Chúa Cứu Thế. Thế kỷ XII, nó cũng được dâng kính thánh Gioan Baotixita và thánh Gioan tông đồ. Đại thánh đường Latêranô được xem là “Mẹ và là Đầu của mọi nhà thờ trên thế giới”. Sở dĩ nhà thờ này có một chỗ đứng quan trọng trong Giáo Hội như thế là vì bốn lý do...

Hôm nay toàn thể Hội Thánh cầu nguyện cho các linh hồn đã qua đời: trong đó có ông bà, cha mẹ, anh chị em và những người thân yêu của chúng ta. Đây là dịp để chúng ta xác tín hơn vào mầu nhiệm các thánh cùng thông công, cũng là dịp để chúng ta tưởng nhớ cách đặc biệt và tỏ lòng tri ân đến những thân nhân, ân nhân, bạn hữu xa gần mà nay đã lìa thế.

Anh chị em thân mến! Tuần trước Chúa Nhật 29, Chúa dạy chúng ta phải cầu nguyện trong tinh thần kiên trì và phó thác. Chúa Nhật hôm nay, Chúa muốn nhắn nhủ mỗi người chúng ta phải cầu nguyện với lòng khiêm tốn như người thu thuế và xác nhận con người được công chính là nhờ chương trình của Chúa, chứ không phải do công lao của mình. Nhìn lại bản thân của mỗi người, chúng ta chỉ là một tạo vật nhỏ bé trong vũ trụ bao la, một con người với biết bao lầm lỗi, có làm được điều gì tốt lành thì cũng là do ơn Chúa ban. Chính nhờ lòng khiêm tốn mà lời cầu nguyện của chúng ta sẽ được Thiên Chúa xót thương và nhận lời. Chúng ta cùng cúi đầu chân thành nhìn lại những thiếu xót, những lầm lỗi, thiết tha dâng lên Chúa tấm lòng tan nát khiêm cung, xin Chúa xót thương tha thứ, để xứng đáng cử hành các Mầu Nhiệm Thánh.

Con cái Israel gặp thử thách về niềm tin khi giao chiến với Amalek. Khi ông Môisen giơ tay lên thì quân Israel chiến thắng. Điều đó chứng tỏ Thiên Chúa vẫn hằng ở với với họ và bênh vực họ. Ấy vậy mà họ còn hỏi nhau: Thiên Chúa có còn ở giữa chúng ta nữa hay không? Niềm tin bị thử thách. Những kẻ thất tín sẽ rơi vào tay địch. Và ở trong tay họ có tin tưởng cầu nguyện mới được cứu thoát. Timôthê thấy Phaolô thầy mình bị xiềng xích và giải sang Rôma. Thầy mà như vậy, thì trò sẽ thế nào? Timôthê cảm thấy chán nản rã rời. Thầy bị xiềng xích rồi, việc rao giảng Tin Mừng như thầy đã dạy bảo sẽ đi đến đâu? Niềm tin bị thử thách. Phaolô gửi thư ngay cho Timôthê và khuyên: “Con hãy bền vững trong các điều con đã học... và hãy cứ rao giảng Lời Chúa!” (2 Tin Mừng 3,14).

Anh chị em thân mến! Bài Tin Mừng hôm nay nói về mười người bệnh phong được chữa lành, mà chỉ có một người ngoại thuộc xứ Samaria đã tỏ lòng biết ơn đối với Thiên Chúa và đến với Đức Giêsu là người đã chữa anh khỏi bệnh. Biết ơn không chỉ là phép lịch sự trong việc giao tế giữa con người với nhau, nhưng còn là một thái độ của tinh thần trách nhiệm, một cử chỉ của lòng thương mến. Vị tướng Naaman trong bài đọc I không chỉ nói suông, nhưng còn tự nguyện dấn thân, thờ lạy và dâng lễ vật cho Thiên Chúa sau khi ông được người của Thiên Chúa hướng dẫn, chỉ bảo và ông đã dìm mình xuống dòng sông Giodan 7 lần và ông đã khỏi bệnh phong cùi.

Hành trình Đức tin là một hành trình liên lỉ, suốt đời. Tin vào Chúa là chọn Ngài làm lý tưởng tối thượng của cuộc đời. Đức tin không giống như ghi danh vào một tổ chức xã hội, khi thích thì tuân thủ, khi không hài lòng thì bất mãn tiêu cực. Gia nhập Giáo Hội không giống như xin việc ở một công ty, chỉ nhất thời tạm bợ và đòi hỏi quyền lợi. Tin vào Chúa cũng là sự chọn lựa ưu tiên cho cả cuộc đời. Chính vì vậy mà cần phải có lòng kiên trung, trong mọi biến cố hoàn cảnh. Đức tin Chúa ban là món quà quý giá đem lại niềm vui, đồng thời cũng là nguồn sức mạnh để chúng ta vươn lên giữa dòng đời. Xã hội thời Đức Giêsu là chế độ nô lệ. Vì thế, trong giáo huấn của Người, chúng ta vẫn thấy những hình ảnh ông chủ và người nô lệ hoặc người đầy tớ. Chúa đã dùng những hình ảnh và quan niệm thời bấy giờ, để diễn tả nội dung giáo huấn của Người.

Anh chị em thân mến! Phúc hay họa không phải bởi của cải, nhưng chính là bởi người sở hữu của cải, bởi cách sống và cách sử dụng của cải đó: có biết chia sẻ và phân phối của cải ấy cách công bằng và bác ái không? Dụ ngôn người phú hộ và Lazarô mô tả một bức tranh tương phản, một khoảng cách rất gần mà lại rất xa, hai con người với hai cuộc đời, hai hoàn cảnh trái ngược nhau. Nhà phú hộ dư ăn dư mặc, Lazarô nghèo nàn đói lả. Hai con người ấy thật gần nhau trong khoảng cách, cách nhau có cái cổng, một cái cổng luôn khép kín như lòng người giầu có, nhưng họ lại thật xa nhau trong tình người. Nhìn vào gương người phú hộ trong bài Tin Mừng hôm nay và người ăn xin ngồi chờ những mẩu bánh vụn từ bàn ăn của người phú hộ rơi xuống, chúng ta hãy tưởng tượng còn biết bao Lazarô trên thế giới cũng đang chờ đợi sự hảo tâm và chia sẻ của mỗi người chúng ta, là những người may mắn hơn họ.

Hằng năm chúng ta cử hành Lễ suy tôn thánh giá Chúa Giê-su, được phụng vụ của Hội Thánh quy định là lễ kính, vào ngày 14 tháng Chín. Theo truyền thuyết, cây thánh giá của Chúa Giê-su đã được bà thánh Hê-lê-na (255-328, lễ kính ngày 18-8), mẹ của hoàng đế Công-tăng-ti-nô I (288-337) tìm được và dựng lại tại nơi Chúa Giê-su đã bị đóng đinh, tức là trên đồi Can-va-ri-ô, vào khoảng cuối thập niên thứ hai của thế kỷ IV.

Hành trình Đức tin là hành trình theo Chúa Giêsu và trở nên môn đệ của Người. Để trở nên môn đệ đích thực, người tín hữu phải luôn rèn luyện, học hỏi và trau dồi những nhân đức mà Chúa Giêsu đề nghị. Đi theo Chúa, không hẳn lập tức đã là môn đệ Người, nhưng còn hệ tại ở việc người theo Chúa có coi Người như một chọn lựa ưu tiên và một lý tưởng duy nhất của đời mình. Trong tiếng Hán, “môn” có nghĩa là “cửa” và “đệ” có nghĩa là “em”. Đi theo Đức Giêsu, có nghĩa nhận mình là em của Người, đồng thời chấp nhận đi qua Người như qua một cửa, để bước vào một không gian mới, không gian an bình, hạnh phúc. Nhờ được cư ngụ trong khôn gian này, mà người môn đệ tìm thấy an bình và nên hoàn thiện.

Anh chị em thân mến! Theo Đức Giêsu thì trong xử thế chúng ta cần khiêm tốn, khiêm tốn thực sự chứ không phải chỉ giả vờ, vì chẳng ai yêu thích kẻ kiêu căng, cao ngạo. Với Thiên Chúa thì chúng ta lại càng phải khiêm tốn hơn nữa, vì Thiên Chúa luôn “hạ kẻ kiêu ngạo xuống mà nâng kẻ khiêm nhường lên”. Nếu suy nghĩ kỹ một chút, chúng ta sẽ thấy rằng mình chẳng có gì để kiêu căng! Mọi sự chúng ta có, chúng ta đều nhận được từ Thiên Chúa, từ Hội Thánh và cả xã hội! Nên thái độ thích hợp nhất là thái độ khiêm cung và biết ơn. Muốn học sống khiêm nhường, chúng ta phải chạy đến với Đức Giêsu là Đấng tự hạ tự hủy hoàn toàn, tuy Người là Thiên Chúa, là Ngôi Lời Nhập Thể. Chính Người đã chẳng mời gọi chúng ta: “Hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhường trong lòng” đó sao ? Vì thế, chúng ta hãy hạ mình xuống giục lòng thống hối ăn năn, khiêm nhường xin ơn tha thứ.

“Hãy vào qua cửa hẹp!”. Đó là lời mời gọi của Chúa Giêsu. Ai trong chúng ta cũng hiểu Chúa Giêsu muốn ám chỉ một cuộc sống có kỷ luật và tuân theo giáo huấn của Người. Thông thường, người ta học điều xấu thì rất nhanh và rất dễ, nhưng học điều tốt thì rất chậm và rất khó. “Cửa hẹp” mà Chúa Giêsu muốn nói ở đây chính là sự kiên nhẫn và chuyên tâm thực hiện Lời Chúa. Để thực thi Lời Chúa, chúng ta phải trải qua những cố gắng hy sinh. Như những vận động viên muốn đạt giải quán quân phải khổ chế tập luyện, những ai muốn nên thánh phải chấp nhận tuân giữ những kỷ luật khắt khe. Một lối sống giả tạo bề ngoài sẽ bị kết án là “đồ bất chính”. Giáo huấn Tin Mừng cần được thấm nhuần và trở nên nguồn động lực cho cuộc sống chúng ta, chứ không chỉ hời hợt bề ngoài. Chúa lên án những ai chỉ giữ Đạo bằng môi miệng, còn thực tế thì đủ mọi mưu mô tính toán và gian lận.

Anh chị em thân mến! “Thầy đến để đem lửa xuống thế gian”. Lửa đây chính là sứ mạng cứu độ của Chúa, là ngọn lửa tình yêu mà Người muốn dùng để thanh tẩy, đốt nóng và làm cho bừng cháy lên ơn cứu độ của Người. Và Người khắc khoải biết bao để “lửa ấy vẫn cháy mãi lên” thiêu hủy những cằn cỗi, thanh lọc những ô nhơ, làm ấm lại cõi lòng băng giá và soi sáng con người trên bước đường tìm kiếm sự thật. Chúa muốn ngọn lửa tình yêu mà Người đã từng đem đến trần gian mãi mãi được thắp sáng lên trong tâm hồn mỗi người chúng ta. Người yêu thương ta như đối tượng của tình yêu Người, mặc dù chúng ta vô ơn, bội phản hay quay lưng lại với tình yêu đó. Người kêu gọi từng người chúng ta hãy tiếp nối sứ mạng đem lửa thắp sáng khắp thế giới, bằng chính cuộc sống chứng nhân của mỗi người trong mọi hoàn cảnh.

Anh chị em thân mến! Theo tác giả thư gửi tín hữu Do Thái, đức tin có thể làm nên những điều kỳ diệu, lòng tin tạo cho ta niềm hy vọng. Hy vọng hướng chúng ta về tương lai, về những điều chúng ta chưa thấy, nhưng sẽ đến. Người chúng ta tin tưởng càng cao cả, điều chúng ta tin tưởng càng lớn lao, thì niềm hy vọng của chúng ta càng nhiều, càng mãnh liệt.

Anh chị em thân mến! Một trong những nỗi khát vọng lớn của con người là ước muốn được an toàn. Những quảng cáo bảo hiểm, để dành tiền trong ngân hàng, đều đánh đúng vào cái bản năng muốn được an toàn và sinh tồn. Xét về đời sống vật chất, chúng ta đều sửa soạn dự liệu cho tương lai khi về già. Bài sách Giảng Viên nói về những người làm việc vì sự nghiệp trần gian, coi đó là cùng đích, thì những cố gắng của họ là hư không, vì nó không dựa trên những sự nghiệp vĩnh cửu, nên con người ăn không ngon ngủ không yên là phải. Vì thế, Thánh Phaolô Tông Đồ trong thư gửi tín hữu Colosê căn dặn ta hãy tìm kiếm những sự trên trời, đừng lo những của cải trần thế. Chính vì vậy Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng đã muốn chúng ta hãy đặt cho đúng chỗ những ước muốn của con người: “Chúa là nơi họ ẩn náu”. Vì thế, mối phúc đầu tiên được dành cho người nghèo, người “đặt niềm tin vào Đức Chúa, và có Đức Chúa làm chỗ nương thân” (Gr 17,7). Người giàu trước mặt Chúa không phải là người có nhiều tài sản, mà là người tài sản chỉ đủ dùng nhưng biết lo tìm kiếm Nước Trời : “Chúng ta đã không mang gì vào trần gian, thì cũng chẳng mang gì ra được. Vậy nếu có cơm ăn áo mặc, ta hãy lấy thế làm đủ” (1Tm 6,7-8). Phải biết coi trọng con người hơn tiền bạc. Tình người đáng giá hơn giàu sang phú quý. Tiền bạc rồi sẽ hết. Chẳng ai mang theo gia tài khi chết. Có chăng là tình yêu thương đã chia sẻ với tha nhân nơi trần thế này để trở nên “giàu có trước mặt Thiên Chúa” trên Thiên Quốc. Một tâm hồn quảng đại là một kho tang, luôn “tìm kiếm những gì thuộc thượng giới, nơi Đức Kitô đang ngự bên hữu Thiên Chúa” (Cl 3,1).

Cầu nguyện làm nên cốt lõi đời sống người tin Chúa. Vì cầu nguyện chính là than thở với Ngài, để trình bày với Ngài về nỗi niềm nhân thế. Cầu nguyện cũng là xin Chúa đỡ nâng trên đường đời còn mang nhiều truân chuyên. Đức Giêsu đã dạy các môn đệ cầu nguyện. Lời Kinh “Lạy Cha” diễn tả mối dây thiêng liêng giữa Thiên Chúa và người tín hữu. Chỉ có Chúa Giêsu mới được gọi Thiên Chúa là Cha, vì Người là Con của Chúa Cha, như Người nhiều lần khẳng định. Lời cầu nguyện mà Người dạy các môn đệ khởi đầu bằng hai chữ “Lạy Cha”, hoặc “Thưa Cha”, hoặc “Cha ơi”. Như vậy, Chúa Giêsu đã cho phép chúng ta gọi Chúa là Cha, giống như bản thân Người. Nói cách khác, nhờ Chúa Giêsu, trong Chúa Giêsu, và với Chúa Giêsu mà chúng ta được gọi Chúa là Cha với tâm tình thân thương trìu mến. Nếu chúng ta mạnh dạn đến với Chúa và thân thưa với Ngài: “Lạy Cha chúng con ở trên trời”, là nhờ cái chết của Đức Giêsu trên thập giá. Thánh Phaolô nói với chúng ta: trong Đức Giêsu Kitô, Thiên Chúa đã tha thứ mọi sa ngã lỗi lầm của chúng ta. Đức Giêsu đã giải phóng chúng ta khỏi mọi chướng ngại ngăn bước chúng ta đến gần Thiên Chúa.

Điều Chúa muốn nói với Mattha hôm nay cũng chính là nói với mỗi người chúng ta: dù có làm việc gì thì đừng quên điều tối quan trọng là tìm biết thánh ý Thiên Chúa. Chúng ta không làm việc theo chỉ dẫn của loài người nhưng là theo chỉ dẫn của Thiên Chúa. Đón Chúa vào nhà không phải để có cơ hội để phục vụ Chúa, mà là để có cơ hội lắng nghe thánh ý Chúa. Chúng ta dễ dàng sửa soạn lễ vật, trang hoàng bàn thờ để tiến dâng lễ tế. Nhưng để có một khoảng thời gian thinh lặng lắng nghe Lời Chúa lại là chuyện khó, và càng khó hơn khi quyết định thực thi theo thánh ý của Chúa.

Giả thiết, nếu Chúa Giêsu đến với dân Israel hôm nay và một người thông luật lại hỏi Người, “Ai là người anh em của tôi? ” Người sẽ thay đổi một chút bài dụ ngôn và thay vì người Samaritanô, Người sẽ đặt một người Palestin! Nếu một người Palestin hỏi Người cũng một câu hỏi, thì trong chỗ người Samaritanô chúng ta sẽ gặp một người Israel!

Giáo hội mừng kính hai Thánh Tông đồ, hai cột trụ Giáo hội cùng chung một ngày. Hai con người khác nhau từ cá tính đến thân thế nhưng có rất nhiều cái chung: Cùng chung một ơn gọi từ Chúa Kitô, cùng chung một niềm tin vào Chúa Kitô, cùng chung một sứ mạng Chúa Kitô trao phó, và cuối đời cùng chịu tử đạo vì Chúa Kitô tại Roma. Cả hai Ngài cùng chia sẻ một niềm tin, cùng thi hành một sứ mạng. Chúa Kitô đã đưa hai Ngài đến một cùng đích, một vinh quang đội triều thiên khải hoàn, cùng trở thành nền móng xây toà nhà Giáo hội, cùng trở nên biểu tượng hiên ngang của niềm tin Công Giáo. Hai Thánh Tông Đồ được Giáo hội mừng chung vào một ngày lễ 29 tháng 6.